Zanikanie kości zębów – skąd się bierze i jak je zatrzymać?

Zanikanie kości zębów to proces, który rozwija się powoli, ale jego skutki są bardzo odczuwalne. Obejmuje stopniowe zmniejszanie się objętości kości wyrostka zębodołowego – tej części szczęki lub żuchwy, która utrzymuje zęby w stabilnej pozycji. Kiedy kości zaczyna brakować, zęby mogą się chwiać, przesuwać, a nawet wypadać. Problem nie dotyczy wyłącznie osób starszych – coraz częściej pojawia się również u młodszych pacjentów, zwłaszcza wtedy, gdy przez dłuższy czas występują stany zapalne lub ubytki w uzębieniu.

Co powoduje zanik kości?

Najczęstsze przyczyny to:

1. Utrata zęba
Kość potrzebuje obciążenia. Kiedy ząb zostaje usunięty i nie zastępuje się go implantem, miejsce po nim przestaje być stymulowane, co prowadzi do szybkiej resorpcji kości. Już w pierwszych miesiącach po ekstrakcji kość może zmniejszyć swoją objętość nawet o 20–30%.

2. Zaawansowana paradontoza (choroby przyzębia)
Przewlekły stan zapalny niszczy nie tylko dziąsła, ale też struktury utrzymujące zęby – w tym kość. U pacjentów z nieleczoną paradontozą zanik kości jest jednym z głównych objawów.

3. Niewłaściwy zgryz lub przeciążenia
Zbyt duża siła wywierana na niektóre zęby może prowadzić do stopniowej utraty kości w ich okolicy. Długotrwałe bruksizm (zgrzytanie zębami) również pogłębia ten problem.

4. Długotrwałe stany zapalne i infekcje
Ropień, przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchołkowych czy nieleczone ubytki mogą powodować niszczenie kości.

5. Czynniki ogólne
Osteoporoza, zaburzenia hormonalne, palenie papierosów czy niedobory żywieniowe także mają wpływ na kondycję kości.

Jak objawia się zanik kości?

W początkowej fazie zanik kości może być niezauważalny. Z czasem pojawiają się:

• obniżenie linii dziąseł,
• „wydłużenie” zębów,
• chwianie się zębów,
• ból przy gryzieniu,
• pogorszenie stabilności protez,
• zmiana kształtu twarzy (zapadnięcie policzków przy dużych zanikach).

Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym łatwiejsze i mniej inwazyjne będzie leczenie.

Jak leczy się zanik kości?

Leczenie zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania zaniku. Najczęściej stosuje się:

1. Sterowaną regenerację kości (GBR)

To zabieg polegający na odbudowie kości przy użyciu biomateriałów i specjalnych membran. Jest stosowany u pacjentów, którzy planują implanty lub chcą zatrzymać postępujący zanik.

2. Przeszczepy kostne

W zaawansowanych przypadkach można pobrać fragment kości własnej pacjenta i przenieść go w miejsce, gdzie brakuje tkanki kostnej.

3. Leczenie periodontologiczne

Usunięcie stanu zapalnego, oczyszczenie kieszonek i stabilizacja zębów pozwalają zatrzymać dalszy zanik.

4. Implanty zębowe

Implant zastępuje naturalny korzeń zęba i stymuluje kość do odbudowy. To jedna z najskuteczniejszych metod zahamowania zaniku po ekstrakcji zęba.

5. Leczenie zgryzu i bruksizmu

Szyny relaksacyjne oraz korekta zgryzu zmniejszają przeciążenia, co pozwala chronić kość przed dalszym niszczeniem.

Dlaczego warto reagować jak najszybciej?

Zanik kości to proces, który sam się nie cofnie. Im dłużej zwleka się z leczeniem, tym trudniejsze i bardziej zaawansowane zabiegi są później konieczne. Wczesna konsultacja pozwala ocenić stan kości, zaplanować leczenie oraz zatrzymać dalsze pogarszanie kondycji tkanek.

Dlatego jeśli zauważasz u siebie obniżenie dziąseł, chwianie zębów lub masz ubytki w uzębieniu, warto skonsultować się z dobrą kliniką stomatologiczną, np. Medicodent, która specjalizuje się w leczeniu chorób przyzębia, odbudowie kości i implantologii.

Profesjonalna diagnostyka, szybka reakcja i odpowiedni plan leczenia to klucz do zatrzymania zaniku kości – oraz do zachowania zdrowego i stabilnego uśmiechu na lata.