Najczęstsze przyczyny bólu głowy – jak sobie z nimi radzić?

Bóle głowy możemy podzielić na pierwotne i wtórne, a oba te rodzaje mogą być wywołane przez inne czynniki. Choć nie na wszystkie mamy wpływ, niektóre z nich są możliwe do uniknięcia. Jakie są potencjalne przyczyny bólu głowy i co pomoże go złagodzić?

Skąd się biorą pierwotne bóle głowy?

Pierwotny ból głowy pojawia się samoistnie, bez wyraźnego czynnika, który mógłby go wywołać. Wyróżniamy kilka jego rodzajów, spośród których najczęściej występuje tzw. napięciowy ból głowy. Odczuwamy go jako ucisk wokół czoła lub skroni, a przyczyną najprawdopodobniej jest nadmierne napięcie mięśni głowy i szyi, któremu sprzyjają m.in.:

• stres,
• zaburzenia lękowe,
• depresja,
• przemęczenie,
• problemy ze snem,
• nadmierne obciążenie psychiczne.

Innym charakterystycznym przykładem pierwotnego bólu głowy jest migrena, czyli choroba przewlekła, która ujawnia się okresowo w postaci napadów silnego, pulsującego bólu, zlokalizowanego zwykle po jednej stronie czaszki. Towarzyszą mu symptomy dodatkowe, takie jak światłowstręt, nudności czy wymioty. Dodatkowo czasem bywa poprzedzony aurą, która objawia się np. mrowieniem kończyn czy zaburzeniami widzenia.

Przyczyny migreny nie są w pełni poznane. Wiemy, że niektóre czynniki wyzwalające sprzyjają wystąpieniu napadu bólu głowy. Należą do nich np.:

• stres,
• zmęczenie,
• głód,
• niektóre pokarmy, m.in. czekolada, tłuste potrawy, alkohol, niektóre owoce,
• jaskrawe światło,
• zmiany pogody,
• wahania hormonalne.

Wtórne bóle głowy – co je powoduje?

Wtórny ból głowy wynika z działania określonych czynników, np. zdrowotnych lub środowiskowych. Często pojawia się wtórnie do trwającego już stanu chorobowego. Jedną z częstszych przyczyn wtórnego bólu głowy jest odwodnienie, w wyniku którego dochodzi do zwężenia naczyń krwionośnych w mózgu. Inne czynniki sprzyjające rozwojowi tej dolegliwości to np.:

• infekcje, np. grypa, zapalenie zatok przynosowych,
• nadciśnienie tętnicze,
• zaburzenia krążenia,
• urazy,
• alergie,
• stosowanie niektórych leków, np. na nadciśnienie czy antykoncepcji hormonalnej^[1].

Jakie preparaty mogą złagodzić ból głowy?

Choć ból głowy potrafi znacząco pogorszyć codziennie funkcjonowanie, na szczęście mamy środki pozwalające go opanować. Wiele preparatów przeciwbólowych można kupić bez recepty – należą do nich m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), czyli jedne z najczęściej stosowanych substancji na ból głowy.

Mechanizm działania NLPZ polega na hamowaniu działania enzymów cyklooksygenaz (COX), które odpowiadają za produkcję prostaglandyn. Związki te powodują rozwój i podtrzymywanie stanu zapalnego, który objawia się bólem, zaczerwienieniem, obrzękiem i wzrostem temperatury. Zahamowanie ich produkcji może więc złagodzić bóle głowy o różnych przyczynach, zarówno pierwotne, jak i wtórne.

Przykładem NLPZ jest deksketoprofen, który oprócz podstawowego działania charakterystycznego dla tej grupy leków, może modulować przewodzenie bodźców bólowych, a tym samym zmniejszać ryzyko transformacji bólu ostrego w przewlekły. Dodatkowo wykazuje nikłe ryzyko działań niepożądanych i nie drażni przewodu pokarmowego. Dlatego tabletka przeciwbólowa zawierająca deksketoprofen może być stosowana na pusty żołądek, co przyspieszy jej początek działania^[2].

Pamiętajmy, że często nawracające bóle głowy warto skonsultować z lekarzem. Wizyty u specjalisty wymagają także towarzyszące im objawy, takie jak nudności, wymioty, dezorientacja czy drętwienie kończyn.

^[1]Tuszyński P. K. (red.), Ból z perspektywy farmaceuty, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2019.

^[2] Woroń, J. (2020). Dlaczego w bólu ostrym należy rozważyć zastosowanie deksketoprofenu? Forum Medycyny Rodzinnej, 14(2): 51-56.

Patryk Rysiewski

Hej, z tej strony Patryk! Zapraszam Cię do odwiedzenia mojej strony internetowej. Jestem z Wałbrzycha i lubię jazdę na deskorolce. Zapraszam do czytania!